Tẩy sơn trên bề mặt gỗ là một công việc đòi hỏi sự khéo léo và hiểu biết nhất định. Nếu thực hiện sai cách, bạn có thể vô tình làm trầy xước, bay màu hoặc thậm chí gây hư hỏng cho kết cấu gỗ. Nhưng khi áp dụng đúng phương pháp, bạn hoàn toàn có thể loại bỏ lớp sơn cũ và khôi phục lại vẻ đẹp nguyên bản của gỗ một cách an toàn và hiệu quả. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách tẩy sơn trên gỗ theo từng bước rõ ràng và chuyên nghiệp nhất.
Vì sao cần tẩy sơn đúng cách trên bề mặt gỗ?
Bề mặt gỗ, đặc biệt là gỗ tự nhiên, có cấu trúc sợi đặc trưng nên rất dễ bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ, hóa chất hoặc lực tác động mạnh. Nếu dùng phương pháp tẩy sơn không phù hợp, bạn có thể gặp phải những vấn đề sau:
- Gỗ bị ăn mòn, xốp hoặc mất lớp dầu bảo vệ do hóa chất quá mạnh.
- Trầy xước bề mặt khi dùng dao hoặc dụng cụ không đúng kỹ thuật.
- Làm biến dạng kết cấu gỗ, đặc biệt với gỗ veneer hoặc gỗ ép.
- Lớp sơn mới không bám tốt nếu tẩy sơn không triệt để.
Theo khuyến nghị từ U.S. Forest Products Laboratory, việc xử lý bề mặt gỗ trước khi sơn lại hoặc bảo dưỡng là yếu tố then chốt giúp duy trì độ bền và tính thẩm mỹ của đồ gỗ nội thất.
Chuẩn bị trước khi tẩy sơn trên gỗ
Trước khi bắt đầu, bạn cần chuẩn bị kỹ càng để đảm bảo an toàn và hiệu quả:
- Bề mặt phẳng, thoáng khí và đủ ánh sáng.
- Khẩu trang, găng tay, kính bảo hộ để tránh hít phải khói hoặc hóa chất.
- Giẻ lau sạch, giấy nhám mịn, dao trổ hoặc dụng cụ cạo sơn chuyên dụng.
- Khăn ẩm hoặc bình xịt nước để làm mát và làm sạch bụi sau khi cạo.
Nếu là lần đầu tiên thực hiện, bạn nên thử trên một vùng nhỏ khuất tầm nhìn để đảm bảo phương pháp phù hợp với chất liệu gỗ.
5 cách tẩy sơn trên gỗ hiệu quả và an toàn
Dùng dung môi chuyên dụng (paint remover)
Dung môi tẩy sơn là lựa chọn phổ biến trong các dự án phục hồi nội thất vì khả năng làm mềm lớp sơn nhanh chóng. Bạn chỉ cần thoa đều dung môi lên bề mặt gỗ bằng cọ, chờ 10-15 phút cho sơn bong ra, sau đó dùng dao trổ hoặc thìa nhựa cạo nhẹ lớp sơn. Kết thúc bằng việc lau sạch bằng khăn ẩm. Hãy chọn sản phẩm không chứa methylene chloride để an toàn hơn cho sức khỏe.
Sử dụng giấm trắng và baking soda
Nếu bạn muốn tẩy sơn bằng nguyên liệu tự nhiên, hãy pha hỗn hợp giấm trắng đun nóng cùng baking soda. Đổ hoặc quét hỗn hợp này lên vùng sơn cũ, đợi 10-15 phút rồi cạo nhẹ bằng dụng cụ gỗ hoặc nhựa. Phương pháp này phù hợp với lớp sơn mỏng và an toàn với gỗ không sơn phủ.
Cạo sơn bằng dao trổ + chà nhám nhẹ nhàng
Dành cho những khu vực nhỏ hoặc các chi tiết trang trí. Dùng dao trổ cạo nhẹ lớp sơn theo chiều thớ gỗ, sau đó dùng giấy nhám mịn (độ nhám 180-220) chà lại bề mặt để làm mịn. Lưu ý: tránh cạo ngược thớ hoặc dùng lực quá mạnh, dễ làm xước gỗ.
Tẩy sơn bằng nhiệt (súng thổi nhiệt)
Súng thổi nhiệt giúp làm mềm sơn nhanh chóng bằng luồng khí nóng ở khoảng 200-600°C. Hướng đầu súng cách bề mặt gỗ khoảng 10-15 cm, di chuyển đều tay cho đến khi sơn bong rộp, sau đó dùng dao cạo loại bỏ. Phương pháp này hiệu quả với lớp sơn dày nhưng cần cẩn trọng để không làm cháy hoặc cháy xém gỗ.
Dùng dung dịch tự chế từ nước chanh, giấm và baking soda
Trộn đều 1 phần nước cốt chanh, 1 phần giấm trắng và 1 thìa baking soda tạo thành hỗn hợp sệt. Thoa hỗn hợp lên lớp sơn, để trong 30 phút rồi chà bằng bàn chải mềm hoặc khăn khô. Đây là lựa chọn tuyệt vời cho các loại gỗ nhạy cảm hoặc khi bạn muốn tránh hóa chất mạnh.
Lưu ý khi tẩy sơn trên các bề mặt
Không phải loại gỗ nào cũng phản ứng giống nhau với dung môi hoặc nhiệt độ. Hãy lưu ý những điểm sau để đảm bảo an toàn cho bề mặt:
- Gỗ tự nhiên không phủ bóng dễ thấm hóa chất, nên chọn cách tẩy nhẹ và làm khô nhanh.
- Gỗ veneer hoặc MDF dễ bị phồng, cần tránh dùng nước hoặc nhiệt cao.
- Gỗ phủ sơn PU hoặc acrylic nên dùng dung môi nhẹ và chà nhám sau đó để sơn lại dễ bám hơn.
Bên cạnh đó, luôn làm sạch và trung hòa bề mặt sau khi tẩy bằng hóa chất bằng khăn ẩm, để loại bỏ cặn dư thừa và giúp lớp sơn mới bám tốt hơn sau này.
Tẩy sơn trên gỗ không khó nếu bạn hiểu rõ đặc tính của từng bề mặt và chọn đúng phương pháp phù hợp. Từ việc sử dụng dung môi chuyên dụng đến các giải pháp tự nhiên như giấm, chanh hay nhiệt, mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm riêng và cần được áp dụng cẩn thận. Hãy chuẩn bị kỹ càng, thao tác đúng cách để vừa loại bỏ lớp sơn cũ hiệu quả vừa bảo toàn được vẻ đẹp tự nhiên của gỗ.
